Fotografie tips – Wat is witbalans?
Wat is witbalans
Wat is witbalans en is het essentieel?
Ken je dat? Zo'n vreemde blauwe of gele gloed in de foto die je hebt genomen. Alles leek zo mooi en het was het perfecte moment. En nu dit, denk je. Gelukkig is dit te voorkomen. Om die gele of blauwe kleurzweem niet te krijgen moet je de juiste witbalans kiezen.
Licht heeft een kleur.
Je bent met fotograferen afhankelijk van één of meerdere lichtbronnen. Elke lichtbron heeft een andere kleur. We noemen dit de kleurtemperatuur. Je kan die verschillende kleuren goed zien als je in de avond door de stad fietst en je kijkt door de ramen naar binnen. Je ziet dan verschillende kleuren licht. Van koud tot warm geel licht en alles er tussen in. Deze zogenaamde temperaturen worden aangegeven met een getal, een Kelvin waarde. Het daglicht heeft bijvoorbeeld een kleurtemperatuur van 5000 – 5500 ˚k.
Natuurlijke kleuren
Ook het licht buiten heeft verschillende kleuren gedurende de dag. Misschien heb je wel eens gehoord van het gouden uurtje. Deze uurtjes zijn aan het begin en het einde van de dag. De zon geeft dan warmer licht. Het licht is ook weer anders als het bijvoorbeeld bewolkt is.
Kleurzwemen die wij negeren
De witbalans bepaald hoe nauwkeurig de kleuren worden vertaald in de door jouw gemaakte foto. Hoe wij kleuren zien, is niet hetzelfde zoals de digitale camera die laat zien. Onze hersenen zijn slim en kunnen ons zicht zonder problemen aanpassen bij verschillende licht omstandigheden. Denk er maar eens aan dat, wanneer jij een kamer binnen loopt met warm geel licht en er staan witte kopjes op tafel, dat jij die nog altijd ziet als witte kopjes en niet als gelige kopjes. Best goed dat onze hersenen dit doen toch? Maar jouw camera doet dit niet zo vanzelf.
[bafg id="29044"]
Van gokje naar goede witbalans
Jouw digitale camera is dus niet zo slim. Deze probeert de kleurtemperatuur te raden. De instellingen van je camera en de externe lichtbronnen bepalen de witbalans. Is deze balans niet goed dan krijg je dus een kleurzweem die niet gewenst is. Om dit te voorkomen kan jij dus de goede witbalans instellen. De instelling voor de witbalans vind je in het menu van je camera.
Interpreteren van kleuren
Jouw digitale camera heeft een temperatuursensor (voor kleur) die nagaat wat de kleurzweem van het licht is op het moment dat jij je foto maakt. Je kunt er daarom voor kiezen de instelling op AWB te zetten. Dan zal de camera gissen naar de juiste kleurtemperatuur. Meestal gaat dit best goed maar wanneer er één kleur sterk naar voor komt zoals een grote rode bestelbus in beeld, dan kan de camera zich behoorlijk vergissen. De sensor zal alles roder inschatten dan het werkelijk is en dit proberen te compenseren door het beeld groener of blauwer te maken. Dit kan dus ook gebeuren bij die prachtige rode ondergaande zon. Waar de camera ook probeert te corrigeren en er dus helemaal niet een mooie warme foto ontstaat.
Geen gokje maar zelf kiezen
Nu je weet dat jouw mooie camera er dus wel eens naast kan zitten, is het misschien handig om zelf te kiezen. Wanneer je, je foto's in RAW schiet kan je altijd achteraf met een goed fotoprogramma de witbalans corrigeren. Ik denk, dat je het beter op het moment zelf kunt doen.
verkeerde witbalans
Vooraf ingestelde witbalans
Welke witbalans bij welke lichtbron en waarom?
Automatisch witbalans:
Wanneer je niet helemaal zeker bent van de situatie waarin je bent is dit een goede keuze. Als je fotografeert in RAW kunt je hier bewust voor kiezen omdat je later de witbalans aan kan passen zoals u dat wilt.
Flitslicht:
Is er een flitser op de camera aangesloten dan is het zeker aan te raden voor deze voorkeursinstelling te kiezen. Het flitslicht is doorgaans wat koud van kleur. De voorkeursinstelling kan dit voor je compenseren. Zelf corrigeer ik het handmatig soms ook nog in mijn bewerkingsprogramma.
Schaduw:
Schaduw doet doorgaans wat koud aan en het is een beetje blauwig van kleur. Dit kun je corrigeren door de witbalansvoorkeur op schaduw te zetten, zodat de koele kleuren wat warmer aan doen. Kijk maar eens als je door de stad in de schaduw loopt en dit vergelijkt met de zonnige kant van de straat.
Lamplicht / gloeilamp:
Heb je wel eens gemerkt dat je foto’s een geel/oranje kleur hebben als je thuis een foto maakt terwijl de lampen aan staan? Wanneer je dit wilt voorkomen, zet dan de witbalans voorkeursinstelling op het lampje. Zo haal je de gele gloed weg en zijn de kleuren op de foto neutraal.
Daglicht:
Overdag doet deze instelling het eigenlijk niet zo slecht. Let wel op dat het over een zonnige dag gaat. Met deze instelling is er nog steeds ruimte voor een beetje van de warme kleur die de zon geeft. Let er op dat dit dus niet geldt wanneer de zon onder gaat.
Halogeen en TL:
Deze fluorescerende lichtbronnen komen meestal voor in kantoren, ziekenhuizen en dergelijke. Het is relatief koud licht wat door deze instelling iets warmer lijkt.
Bewolkt:
Misschien denk je dat je op een bewolkte dag geen mooie foto’s zou kunnen maken maar het tegendeel is waar. Zie de wolken als 1 hele grote softbox die alle scherpe schaduwen laat verdwijnen en een gelijke kleurtemperatuur geeft. Zet op een bewolkte dag dus zeker deze voorkeursinstelling aan want de kleuren zullen levendiger worden dan met bijvoorbeeld de automatische stand.
Handmatig:
Deze instelling wordt gebruikt wanneer je met een grijskaart of ander hulpmiddel aan de slag wil gaan om de witbalans te bepalen.
Kleurtemperatuur:
Je kunt ook kiezen voor de optie waarbij je zelf de kleurtemperatuur bepaald en dus invloed wilt hebben op de foto. Het is wel belangrijk dat je de kleurtemperatuur vooraf meet.
Lekker eigenwijs
Natuurlijk hoef je niet altijd voor de juiste witbalans te kiezen en kunt je uit creatief oogpunt juist kiezen voor een andere witbalans voorkeursinstelling, zolang het maar bewust is. Experimenteren is een groot goed.
